İnsanlık tarihinde huzur ve asayişi temin etmek için yapılan mücadelelerin dikkate değer bir hikayesi bulunmaktadır. Her cemiyetin bu yolda yaptığı mücadeleler, hiç şüphesiz hangi zaman ve zeminde yapılmış bulunursa bulunsun, dikkate ve meraka değer bir keyfiyettedir. Üstelik bu mücadelelerin tarihini öğrenmek yeni mücadelenin daha verimli ve tesirli yapılması bakımından da gereklidir. Aksi takdirde mazide bu yolda yapılmış mücadelelerden çıkarılabilecek derslerden gereği kadar ibret alınmamış ve bir bakıma tarihinin ibret imkanı ziyan edilmiş olur. Kolluk tarihi bu bakımdan umumi tarihin en dikkate değer sahalarından biridir ve belki de başında gelmektedir. Kolluk hizmetlerinin nasıl ve hangi makamlar tarafından görüldüğü, bu cemiyetlerde farklı olmakla beraber yine hepsinin de bu hizmetin tarihi ve hikayesi ibret vesileleriyle doludur.
Türk kolluk tarihine dair araştırmaların yarım asrı geçen bir maziye sahip olduğu bilinmektedir. 1 Kasım 1937 tarihinden itibaren Polis Enstitüsü’nde meslek tarihi dersinin okutulmaya başlanması, bu sahaya dair Derviş Okçabol’un ilk kitabı yazmasına vesile olmuştur. Ders kitabı olarak basılan bu kitabın meslek tarihine dair daha sonra yazılan kitaplar ve yazılar için ilham kaynağı olduğu anlaşılmaktadır. Kısa bir müddet sonra da eski arşiv müdürlerinden Hikmet Tongur’un Türkiye’de Genel Kolluk isimli eseri Emniyet Genel Müdürlüğü yayınları arasında basılmıştır. Mesleki tarihimize dair arşiv vesikalarına dayanılarak yazılan ilk kitabın basılması üzerinden 70 küsur sene geçmiştir ve bu zaman zarfında kitabın şöhreti tarihçiler arasında her geçen gün artmış ve kıymeti daha iyi takdir olunmuştur. Bu kitaptan bir sene sonra ise Halim Tevfik Alyot’un Türkiye’de Zabıta isimli hacimli kitabı basılmıştır.
Hiç kuşku yok ki Polis Akademisi yayınları arasında çıkan “Türk Polis Tarihinin Kökenleri” isimli eser, kolluk tarihi ve kültürü serisinin son halkasıdır. Dolayısıyla Türk kolluk tarihi hakkında kıymetli bir bilgi hazinesidir. Zaman kurgusu, kolluk faaliyetlerinin Türk tarihindeki farklı evrelerini kapsayacak donanımdadır. Bu bakımdan eser, kolluk faaliyetleri ve Türk Polis tarihi ile ilgili önemli bir boşluğu doldurmaktadır.
Prof. Dr. Ali BİRİNCİ